Twórczość Jane Jin Kaisen jako praktyka badania historii, pamięci, traumy

Abstrakt

Tekst odnosi się do praktyki artystycznej Jane Jin Kaisen, artystki wizualnej urodzonej na koreańskiej wyspie Jeju, a mieszkającej i pracującej w Kopenhadze. Punktem wyjścia jest jej wystawa w esea contemporary w Manchesterze (2024), podczas której pokazała takie prace, jak Halmang (2023), Of the Sea (2013) oraz The Woman, The Orphan, and the Tiger (2010). Balansując między wieloma światami ukazuje ona w nich historie polityczne i zbiorowe wspomnienia nierozerwalnie powiązane z indywidualnymi historiami. Artystka powracając jako osoba dorosła na rodzinną wyspę mierzy się tu z jednym z najbardziej „wyciszanych” wydarzeń we współczesnej historii Korei. „Odkrywa” kolonializm obejmujący nie tylko japońską okupację, późniejszą amerykańską dominację, ale i też zjawisko adopcji do krajów zachodnich. Przywołuje przy tym świat haenyeo (kobiet morza) i szamańskich praktyk, a jednocześnie zestawia ze sobą upowszechnione wspomnienia dziadka i tradycje babci/matki. Jednym z głównych motywów jej postępowania wydaje się być badanie sposobów przekazywania traumy z poprzednich pokoleń na teraźniejszość oraz sposobów na uzdrowienie. Jej niejednoznaczny status osoby adoptowanej i wnuczki Ocalałego pozwala przywołać kategorię „postpamięci” w wydaniu Marianne Hirsh oraz strategię ożywiania i zbierania opowieści, tak jak rozumie ją Ernst van Apphen. Jane Jin Kaisen zainteresowana jest raczej ujawnianiem złożoności niż tworzeniem linearnych narracji, deklaruje bowiem, że brakuje jej konkretnych wspomnień, przez co sięga po materiały archiwalne. W tym kontekście jej praktykę można oceniać jako szukanie śladu lub „formy ducha” historii, która wymaga odkupienia i przywołania w teraźniejszości poprzez rytuały szamańskie. Inaczej mówiąc, w ten sposób „kadruje i oświetla bolące miejsca”, ukazując ożywczą funkcję sztuki w radzeniu sobie z tragicznymi wydarzeniami.