PhD students in the process of legal, social and identity changes. Preliminary analysis of forms and objectives of doctoral students’ education in Poland between 2005–2020
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2020/69.4/4Keywords:
doctoral studies, doctoral school, doctoral students, education reforms, doctorate, a law on higher education and science, National Representation of PhD studentsAbstract
This article analyses the concepts of forms of doctoral education implemented in Poland over the last fifteen years, including the most recent ones, i.e., doctoral schools/colleges, which are autonomously founded by universities, according to the provisions of new Law on Higher Education and Science. The diversity of forms is superimposed on the process of differentiation of models of HEIs in Poland, as well as creating new doctoral identity and increasing mobility of doctoral students who belong to a world of young science, which can be constructed on different principles and values. The author describes both the educational models and the specificity of this social category. The article presents conclusions based on research about doctoral students in Poland and abroad and discourse on the quality of doctoral education.
References
Aviram Aharon. 2010. Navigating through the storm: Reinventing education for postmodern democracies. Rotterdam: Sense Publishers.
Czerepaniak-Walczak Maria. 2013. „Studia doktoranckie w systemie szkolnictwa wyższego i w społeczeństwie wiedzy: komu i do czego potrzebne są studia doktoranckie na kierunku- /w dyscyplinie Pedagogika”. Rocznik Pedagogiczny 36: 69–82.
Czyżewska Marta, Tomasz Skica. 2012. Współczesne modele rynków pracy naukowców na świecie jako pochodna modeli szkolnictwa wyższego. W: Kariera naukowa w Polsce. Warunki prawne, społeczne i ekonomiczne, S. Waltoś, A. Rozmus (red.), 43–81. Warszawa: LEX a Wolters Kluwer business.
Erikson Erik H. 2004. Tożsamość a cykl życia, tłum. M. Żywicki. Poznań: Zysk i S-ka.
Gajda Michał. 2019. „Szkoły czy szkółki doktorskie”. Forum Akademickie 3: 14–16.
Góralska Renata. 2003. Studenci uniwersytetu końca XX wieku. Raport z badań młodzieży Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Toruń: Wydawnictwo UMK. http://www.ci.edu.pl/index.php?id=propozycje [dostęp: 11.04.2011].
Kiebała Andrzej. 2012. Kariera naukowa – zdobywanie stopni i tytułów naukowych. W: Kariera naukowa w Polsce. Warunki prawne, społeczne i ekonomiczne, S. Waltoś, A. Rozmus (red.), 107–135. Warszawa: LEX a Wolters Kluwer business.
Kierznowski Łukasz. 2019. „Szansa dla doktorantów”. Forum Akademickie 3: 16–17.
Kola Anna Maria, Leja Krzysztof. 2015. „Rozszerzona trzecia misja uniwersytetu na przykładzie jego relacji z podmiotami trzeciego sektora”. e-mentor 4(61): 4–12.
Kola Anna Maria. 2017. „Studia doktoranckie w nowej odsłonie. Analiza zmian proponowanych w ramach Ustawy 2.0. Prawo o szkolnictwie wyższym”. Rocznik Pedagogiczny 40: 133–156.
Kola Anna Maria. 2018. Kształcenie elit społecznych? Studia doktoranckie w Polsce jako forma i potrzeba konstruowania zapoznanego mitu. Toruń: Międzynarodowe Centrum Zarządzania Informacją ICIMSS.
Kwieciński Zbigniew. 2012. Zmiany w edukacji. Próba bilansu dwóch dekad. W: Polska na początku XXI wieku: przemiany kulturowe i cywilizacyjne, K. Frysztacki, P. Sztompka (red.), 283–287. Warszawa: Komitet Socjologii PAN.
Leja Krzysztof. 2011. Koncepcje zarządzania współczesnym uniwersytetem. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
Leja Krzysztof. 2013. Zarządzanie uczelnią: koncepcje i współczesne wyzwania, przedmowa M. Kostera. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business.
Melosik Zbyszko. 2010. Dyplom akademicki i sukces życiowy. W: Młodzież i sukces życiowy. Studium z pedagogiki porównawczej na przykładzie młodzieży polskiej, czeskiej, niemieckiej i holenderskiej, D. Hildebrandt-Wypych, K. Kabacińska (red.), 55–96. Kraków: IMPULS.
Michalak Dominika. 2013. Studia doktoranckie w Polsce – łatwo zacząć, trudniej skończyć. http://noweotwarcie.wordpress.com/2013/03/11/studia-doktoranckie-w-polsce-latwozaczac-trudniej-skonczyc/ [dostęp: 31.03.2020].
Ostrowicka Helena, Justyna Spychalska-Stasiak, Łukasz Stankiewicz. 2020. The Dispositif of the university reform: The Higher education policy discourse in Poland. London and New York: Routledge.
Pabiańczyk-Wlazło Ewelina. Uchwała nr 12/2018 Zarządu Krajowej Reprezentacji Doktorantów z dnia 9 marca 2018 r. http://krd.edu.pl/wp-content/uploads/2018/04/Uchwa-%C5%82a-12_2018.pdf. [dostęp: 07.01.2021].
Prestiż zawodów. Komunikat z badań. 2013. Warszawa: CBOS. https://www.cbos.pl/SPISKOM. POL/2013/K_164_13.PDF [dostęp: 31.03.2013].
Pryszmont-Ciesielska Martyna. 2010. Ukryty program edukacji akademickiej. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
Rorty Richard. 2009. Przygodność, ironia i solidarność, tłum. W.J. Popowski. Warszawa: W.A.B.
Rozporządzenie Ministra Nauki i S zkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4 – poziomy 6–8 (Dz.U. z 2016 r. Nr 0, poz. 1594).
Sułkowski Łukasz. 2016. Kultura akademicka: Koniec utopii. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Sułkowski Łukasz, Jarosław Górniak. 2019. Strategie i innowacje organizacyjne polskich uczelni. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szkoły wyższe i ich finanse w 2018 r. 2019. Warszawa, Gdańsk: Główny Urząd Statystyczny.
Szmidt Jan. 2019. „Program, a nie instytucja”. Forum Akademickie 3: 17–18.
Ustawa z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 1990 r. Nr 65, poz. 385).
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365, z 2006 r. Nr 46, poz. 328).
Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455, Nr 112, poz. 654, z 2012 r. poz. 1544).
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 668).
