Performatywna narracyjność bioobrazów w kontekście biowładzy, biopolityki i „Wojny obrazów” po 11 września jako przykłady współczesnej klonofobii i ikonofobii

Abstrakt

W tym eseju podjęto próbę nakreślenia głównych zagadnień studiów kultury wizualnej jako wy­łaniającej się, formacji teoretycznej performatywnej narracyjności bioobrazów w kontekście bio­władzy, biopolityki i „wojny obrazów” jako przykładów ikonofobii oraz klonofobii. Przedmiot performatywnej narracyjności bioobrazów został podjęty w dyskusji nad niektórymi, głównymi ideami, które wydawały się fundamentalne zarówno dla negatywnych, jak i pozytywnych aspek­tów podmiotowej koncepcji działania „podmiotów wizualnych” W.J.T. Mitchella w kontekście re­produkcji znaczenia i iterowalności. Koncepcja bioobrazów obejmuje również takie pojęcia, jak sama idea analogii do żywych form organizmów, która jest metaforyczną relacją, podobną z natu­ry rzeczy, do relacji między ciałami biologicznymi i społecznymi. Narracyjne kwestie bioobrazów są podejmowane,w scenach, gdzie widzimy welociraptora z literami kodu DNA wyświetlanymi na jego skórze w Jurassic Park Stevena Spielberga (1993) oraz anonimowych Szturmowców, którzy maszerują na śmierć w Star Wars, Episode II: Attack of the Clones (2002). Performatywne bioobrazy można uznać za organizmy żywe, tematycznie odwołujące się do wizualnych technik cyfrowych i inżynierii genetycznej. Mitchell pisząc o bioobrazach jako narzędziach biowładzy i biopolityki, przywołuje koncepcje Michela Foucault i Giorgio Agambena, w których biowładza i biopolityka uczestniczyły w podstawowym procesie neoliberalnej władzyoraz tworzenia żywych istot podczas sprawowania nad nimi kontroli. W tym eseju narracyjnei performatywne cechy obrazu jako „podmiotu wizualnego” zostały opisane w teorii feministycznej, kulturoznawstwie (Jacques Lacan, Stuart Hall) i studiach kultury wizualnej (Nicholas Mirzoeff). Artykuł zawiera opisy kolażu fotograficznego From Dust to DNA Kevina Clarke’a i Mikeya Flowersa i muralu na wiadukcie na drodze do Tikritu, przedstawiającego armię klonów Saddama. Te dzieła sztuki zostały omówione w kontekście „Wojny z Terrorem”, w której wszelki współczesny terroryzm jest bioterroryzmem, opartym na „samobójczej metaforze” „choroby autoimmunologicznej” uży­wanej przez Jacquesa Derridę. Esej kończy się odniesieniem do koncepcji „bliskiego czytania” Mieke Bal, w której performatywność łączy się z narracyjnością, ponieważ narratorzy mogą przy­pisać działanie podmiotowi narracji i ucieleśniają obawy związane z tworzeniem i niszczeniem obrazów (ikonoklazmem).