Płynne tkanki. Biofilia poezji Haliny Poświatowskiej w perspektywie queer ecology
DOI:
https://doi.org/10.26485/ZRL/2023/66.1/14Słowa kluczowe:
meat; fluidity; blood; ecocriticism; Polish poetry; Halina Poświatowska; queer ecologyAbstrakt
The purpose of this article is to analyze Halina Poświatowska’s poetry from the perspective of queer ecology. This concept, proposed by Catriona Mortimer-Sandilands, Bruce Ericson, Timothy Morton, combines ecocriticism with queer theory, which draws attention to the dynamics of sexual identity and its entanglement with power relations. By using this method, it is possible to describe fluidity and fleshiness as forms of intimate recognition of sexual identity. The author analyzes poetic images of flesh associated with blood and water, showing how, through them, the boundaries between man and the world, the living and the dead, man and nature are blurred. The queer ecology perspective makes it possible to draw attention to intimacy, delight, and pleasure, which are not revealed in a reading directed solely at examining the environmental relations present in this poetic idiom. Intimacy turns out to be a formula that clearly destabilizes the heteronormative order, and the imaginarium of substance flow and seepage allows us to see unexpected biophilic and bodily correlations. In the text I analyze poems included in poetry volumes and those scattered, which represent different periods of the poet's work. The selection of works is governed by the category of meatiness. I also analyze the poems in which the tissue of animals (dolphins) represents a more complex form of the presence of the relationality of the ecosystem, which main feature is fluidness.
Liczba pobrań
Bibliografia
Adams Carol J. (2022), Polityka seksualna mięsa. Feministyczno-wegetariańska teoria krytyczna, przeł. M. Stefański, Wydawnictwo Oficyna 21, Warszawa.
Amenta Alessandro, Kaliściak Tomasz, Warkocki Błażej (2021), Literatura przewrotna [w:] Dezorientacje. Antologia polskiej literatury queer, wstęp, wybór i oprac. A. Amenta, T. Kaliściak, B. Warkocki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Azzarello Roberto (2016), Thoreau’s Queer Environmentality [w:] R. Azzarello, Queer Environmentality in American Literature, Routledge, Londyn, DOI: 10.4324/9781315603179.
Borkowska Grażyna (2001), Nierozważna i nieromantyczna. O Halinie Poświatowskiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Filipowicz Anna (2013), Sztuka mięsa. Somatyczne oblicza poezji, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk.
Fromm Erich (1998), Anatomia ludzkiej destrukcyjności, przeł. J. Karłowski, słowo wstępne M. Chałubiński, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
Grądziel-Wójcik Joanna (2015), Kruchość i ciągłość – o kilku wątkach cielesnych w polskiej poezji kobiet XX wieku [w:] Polskie pisarstwo kobiet w wieku XX: procesy i gatunki, sytuacje i tematy, red. E. Kraskowska, B. Kaniewska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Gutowski Wojciech (2016), Wątpliwa hipoteza witalizmu w polskiej literaturze nowoczesnej [w:] Młodopolski witalizm, modernistyczne witalizmy, red. A. Czabanowska-Wróbel, U.M. Pilch, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Legeżyńska Anna (2018), Witalizm kobiecy. Mapa problemów, sieć tradycji, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” nr 32.
Marzec Lucyna (2018), Jak badać udział poetek w życiu literackim XX wieku? Rozponania i pytania [w:] Formy (nie)obecności. Szkice o współczesnej poezji kobiet, red. J. Grądziel-Wójcik, A. Kwiatkowska, E. Sołtys-Lewandowska, TAiWPN Universitas, Kraków. Morton Timothy (2010), Queer Ecology, „PMLA” nr 125(2).
Morzyńska-Wrzosek Beata (2004), „zawsze byłam tu…”. Kreacje czasu i przestrzeni w liryce Haliny Poświatowskiej, TAiWPN Universitas, Kraków.
Neimanis Astrida (2016), Bodies of Water. Posthuman Feminist Phenomenology, Bloomsbury Academic, Londyn.
Pantuchowicz Agnieszka (1995), Klucz do domu liryki Haliny Poświatowskiej, „Język Artystyczny” nr 9.
Queer ecologies. Sex, Nature, Politics, Desire (2010), red. C. Mortimer-Sandilands, B. Erickson, Indiana University Press, Bloomington, Indiana.
Samborska Dominika (2013), „odkąd ptaki odfrunęły z moich słów / nie wiem jak nazwać strach i śmierć i miłość” — motywy ornitologiczne w poezji Haliny Poświatowskiej, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie” nr 53.
Siemińska Anna (2005), Drobina białka. Motywy roślinne i zwierzęce w liryce Haliny Poświatowskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Skucha Mateusz (2008), Męski artefakt i tajemniczy poeta. Wokół teorii queer, „Teksty Drugie” nr 5.
Szewczyk Joanna (2008), Czas i przestrzeń jako figury wyobraźni tanatycznej w poezji Haliny Poświatowskiej [w:] Żywioły wyobraźni poetyckiej XIX i XX wieku, red. A. Czabanowska-Wróbel, I. Misiak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Wilson Edward O. (1984), Biophilia, Harvard University Press, Cambridge, Mass.
Zając Marta (2003), C(i)ałopalenie słowa, albo o dwóch metafizykach, „E(R)RGO. Teoria — Literatura — Kultura” nr 2.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Łódzkie Towarzystwo Naukowe i autorzy
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.