Changes in Polish electoral administration after the amendment to the Electoral Code in 2023

Authors

  • Agata Pyrzyńska Dr, Uniwersytet Szczeciński, Wydział Prawa i Administracji, Poland

DOI:

https://doi.org/10.26485/SW/2024/37/1

Keywords:

elections, electoral law, electoral administration, Polish Electoral Code, amendment

Abstract

The aim of the article is to analyze the changes that have been made in the Polish electoral administration pursuant to the Act of 26 January 2023 amending the Act – Electoral Code. The subject of considerations are both changes in the position of permanent electoral bodies and ad hoc bodies. In the first case, it is interesting that although the legislator did not directly change the regulations defining their status, it modified other provisions and solutions of the Code, which may have a direct impact on the position of these bodies in future electoral processes. In the case of non-permanent bodies, changes are prima facie noticeable; some of them are of a technical and organizational nature, others, on the contrary, significantly modify the essence of the Polish electoral administration model. The considerations will also attempt to answer the question of how such numerous changes relating to electoral bodies may affect the electoral process, in particular its honesty and reliability. The work uses the dogmatic-legal method and the analysis of the achievements of the doctrine of constitutional and electoral law.

References

Banaszak Bogusław, Michalska Justyna, Stępień-Załucka Beata. 2023. Kodeks wyborczy. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Chmielarz-Grochal Anna, Sułkowski Jarosław. 2020. „Zmiany w systemie polskiej administracji wyborczej a problem zaufania obywateli do rzetelności i uczciwości procedur wyborczych (kilka refleksji w kontekście świadomości konstytucyjnej wyborców)”. Roczniki Administracji i Prawa 2: 45 59.

Chybalski Piotr. 2019. Problem tzw. ciszy legislacyjnej w prawie wyborczym w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. W Sądownictwo konstytucyjne. Teoria i praktyka. Red. Mirosław Granat. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Domańska Aldona, Wrzalik Magdalena. 2023a. Nowelizacja Kodeksu wyborczego. Fundacja Batorego. https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2023/07/A.Domanska.M.Wrzalik_Nowelizacja.zmian-w.KW_analiza.pdf (dostęp 5.09.2023).

Domańska Aldona, Wrzalik Magdalena. 2023b. Centralny Rejestr Wyborców. Fundacja Batorego. https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2023/08/Centralny-Rejestr-Wyborcow.pdf (dostęp 5.09.2023).

Gąsior Tomasz. 2015. Kontrola finansowania komitetów wyborczych. Zagadnienia prawnoadministracyjne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Gąsior Tomasz. 2019. „Wybrane zagadnienia dotyczące organizacji i funkcjonowania obwodowych komisji wyborczych”. Dyskurs Prawniczy i Administracyjny 1: 97–126.

Gebethner Stanisław. 2001. Wybory do Sejmu i do Senatu. Komentarz do ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Hermeliński Wojciech. 2018. „Aktualne problemy prawa wyborczego przed wyborami do jednostek samorządu terytorialnego”. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 4: 11–18.

Kryszeń Grzegorz. 2016. „Uczciwość wyborów jako zasada prawa wyborczego”. Studia Wyborcze 21: 7–31.

Michalak Bartłomiej. 2018. „Zmiana przepisów Kodeksu wyborczego przed wyborami samorządowymi 2018”. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne 58: 75–99.

Pyrzyńska Agata. 2019. Zadania nadzorcze Państwowej Komisji Wyborczej w polskim prawie wyborczym. Warszawa: C.H. Beck.

Pyrzyńska Agata. 2021. Pozycja prawna i zadania komisarza wyborczego w polskim prawie wyborczym w świetle zmian dokonanych w 2018 r. W Dylematy polskiego prawa wyborczego. Red. Jerzy Ciapała, Agata Pyrzyńska. Warszawa: C.H. Beck.

Pyrzyńska Agata. 2022. Zmiany w sądownictwie a uczciwość procesu wyborczego. Fundacja Batorego. https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2022/11/Zmiany-w-sadownictwie-a¬-uczciwosc-procesu-wyborczego.pdf (dostęp 5.09.2023).

Pyrzyńska Agata. 2023. O potrzebie wprowadzenia Centralnego Rejestru Wyborców do polskiego prawa wyborczego. W Wolne i uczciwe wybory. Red. Mirosław Granat. Warszawa: Wydawnictwo Senackie.

Pyrzyńska Agata. 2024. Wybrane problemy związane z organizacją wyborów za granicą. W Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Krzysztofowi Skotnickiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Red. Aldona Domańska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.26

Rakowska Anna, Rulka Marcin. 2011. Centralny elektroniczny rejestr wyborców podstawą reform prawa wyborczego. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Rakowska-Trela Anna, Składowski Konrad. 2018. Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018. Warszawa: Wolters Kluwer.

Skotnicki Krzysztof. 2007. Skład obwodowych komisji wyborczych i obwodowych komisji do spraw referendum. W Iuidices electionis custodes. Sędziowie kustoszami wyborów. Red. Ferdynand Rymarz. Warszawa: Krajowe Biuro Wyborcze.

Sokala Andrzej. 2010. Administracja wyborcza w obowiązującym prawie polskim. Struktura organizacyjna. Charakter prawny. Kompetencje. Toruń: TNOiK.

Sokala Andrzej. 2018. „Zmiany w systemie administracji wyborczej”. Studia Wyborcze 28: 45–56.

Sokala Andrzej. 2019. „Kontrowersje wokół kształtu polskiej administracji wyborczej”. Studia Wyborcze 18: 7–32.

Sokala Andrzej, Frydrych-Depka Anna. 2021. „Zmiany w systemie polskiej administracji wyborczej w latach 2018–2020”. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 5: 31–42.

Sokala Andrzej, Szmyt Andrzej. 2013. „Polski model administracji wyborczej sukcesem demokratycznej transformacji”. Przegląd Wyborczy. Biuletyn Informacyjny 8–9: 34–41.

Sześciło Dawid. 2013. „Modele administracji wyborczej w wybranych państwach”. Studia Wyborcze 15: 93–119.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483 ze zm.).

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. 2023 poz. 2408).

Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy (Dz.U. 2015 poz. 1043).

Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018 poz. 3).

Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. 2018 poz. 130).

Ustawa z dnia 2 czerwca 2020 r. o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego (Dz.U. 2020 poz. 979).

Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 497).

Uchwała PKW z dnia 10 czerwca 2020 r. w sprawie wytycznych dla obwodowych komisji wyborczych dotyczących zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w obwodach głosowania utworzonych w kraju w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na dzień 28 czerwca 2020 r. (M.P. 2020 poz. 565).

Informacja PKW z dnia 21 stycznia 2019 r. o realizacji przepisów Kodeksu wyborczego oraz propozycje ich zmiany, https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1549013020_Informacja_o_realizacji_przepisow_Kodeksu_wyborczego_oraz_propozycje_ich_zmiany.pdf (dostęp 2.09.2023).

Informacja PKW z dnia 10 lutego 2020 r. o realizacji przepisów Kodeksu wyborczego oraz propozycje ich zmiany, https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1581339521_Informacja_o_realiza¬cji_przepisow.pdf (dostęp 2.09.2023).

Informacja PKW z dnia 25 stycznia 2021 r. o realizacji przepisów Kodeksu wyborczego oraz propozycje ich zmiany, https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1613491481_2-1-21-informacja. pdf (dostęp 10.09.2023).

Hasło „Rękojmia”, Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/sjp/rekojmia;2515379.html (dostęp: 10.09.2023).

Pismo RPO do Marszałka Sejmu RP z dnia 12 kwietnia 2023 r., https://bip.brpo.gov.pl/sites/ default/files/2023-04/Do_Marszalek_Sejmu_glosowanie_za_granica_12.04.2023.pdf (dostęp 2.09.2023).

Uzasadnienie do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2897/IX kadencja), https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/ druk.xsp?nr=2897 (dostęp 1.09.2023). 27

Downloads

Published

2024-08-01

Issue

Section

Articles