Kilka refleksji na temat finansowania czynności mężów zaufania ze środków z budżetu państwa

Abstrakt

W artykule sformułowano kilka refleksji dotyczących finansowania czynności mężów zaufania ze środków publicznych. Wskazano w nim, że niewątpliwie instytucja męża zaufania pełni istotną rolę w zapewnieniu, by proces wyborczy, a przede wszystkim kulminacyjna jego część, czyli dzień głosowania, przebiegał zgodnie z zasadami, jakimi rządzić się powinny wybory w demokratycznym państwie prawnym. Zwrócono uwagę na to, że wskutek zmian prawa wyborczego dokonanych na początku 2023 r., w wyniku których wprowadzone zostało m.in. rozwiązanie, zgodnie z którym mężowi zaufania wyznaczonemu do obwodowej komisji wyborczej przysługuje dieta w wysokości 40% zryczałtowanej diety członków obwodowych komisji wyborczych, powstało pytanie o zasadność tego rozwiązania. W opracowaniu przedstawiono stanowiska co do tej regulacji wyrażane w procesie legislacyjnym. Przywołano formułowane w jego trakcie wątpliwości i stawiane pytania. Wskazano wreszcie na praktyczne aspekty wprowadzonej regulacji, chociażby na jej wpływ na koszty przeprowadzenia procesów wyborczych. Oparto się na przykładzie pierwszych wyborów, w których rozwiązanie to zastosowano, tj. wyborów do Sejmu RP i do Senatu RP z 2023 r. Rozważono, czy ta forma finansowania działań mężów zaufania, będących przedstawicielami kandydatów i ich komitetów wyborczych reprezentującymi ich interesy w czasie głosowania i ustalania wyników wyborów, może zostać uznana za – pośrednie – publiczne finansowanie partii politycznych, a jeśli tak, to jaka jest to skala. Wyrażono także obawy o wysokość wydatków z budżetu państwa na finansowanie działalności mężów zaufania w wyborach samorządowych, których skala jest nieporównywalnie większa w porównaniu z wyborami parlamentarnymi.