Różnice w wycenach obligacji w portfelach polskich funduszy inwestycyjnych

Piotr Pietraszewski; Piotr Leszczyński

doi:10.26485/SPE/2025/134/6

Autor

Piotr Pietraszewski Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Rynku i Inwestycji Kapitałowych https://orcid.org/0000-0002-0589-0327
Piotr Leszczyński Analityk, Ground Frost Sp. z o.o.

DOI:

https://doi.org/10.26485/SPE/2025/134/6

Słowa kluczowe:

obligacje, wartość godziwa, Catalyst, płynność obrotu, fundusze inwestycyjne

Abstrakt

Przedmiot badań: Polskie papiery dłużne w portfelach krajowych funduszy inwestycyjnych.

Cel badawczy: Przedstawienie i dyskusja skutków nowych regulacji prawnych, obowiązujących od 2021 r., w odniesieniu do dłużnych papierów wartościowych, w kontekście niskiej płynności na polskim rynku publicznym tych papierów. Celem szczegółowym jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy po zmianie przepisów obserwuje się, a jeśli tak, to jak znaczące różnice w wycenach obligacji i listów zastawnych dokonywanych przez działające na polskim rynku fundusze inwestycyjne i czy różnice te wzrosły czy zmalały.

Metoda badawcza: Analiza krytyczno-porównawcza aktów prawnych i sprawozdań finansowych oraz analiza statystyczno-empiryczna.

Wyniki: Regulacje prawne pozostawiają TFI dużą dowolność w zakresie definiowania kryteriów aktywnego rynku oraz konstrukcji stosowanych modeli wyceny w przypadku braku ceny z aktywnego rynku. Znajduje to odzwierciedlenie w różnicach w wycenach tych samych obligacji przez różne TFI, największych dla obligacji korporacyjnych, sięgających nawet ponad 22 procent wartości nominalnej obligacji.

Liczba pobrań

Bibliografia

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Dz.U. z 2007 r., nr 249, poz. 1859).

Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2436).

Allen F., Carletti E., Mark-to-Market Accounting and Liquidity Pricing, Journal of Accounting and Economics 2008/45 (2–3), s. 358–78, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.919900

Bao J., Pan J., Wang J., The Illiquidity of Corporate Bonds, The Journal of Finance 2011/66, s. 911–946, https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2011.01655.x

Barth M.E., Fair Value Accounting: Evidence from Investment Securities and the Market Valuation of Banks, The Accounting Review 1994/69 (1), s. 1–25, https://www.jstor.org/stable/248258; stan na 1.02.2024 r.

Bartosiak E., Roi się od modeli w funduszach obligacji korporacyjnych, 2022, https://www.analizy.pl/tylko-u-nas/30240/roi-sie-od-modeli-w-funduszach-obligacji-korporacyjnych; stan na 1.02.2024 r.

Cici G., Gibson S., Merrick J.J. Jr., Missing the Marks: Dispersion in Corporate Bond Valuations Across Mutual Funds, Journal of Financial Economics 2010/101 (1), s. 206–226, https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2011.02.001

Cici G., Zhang P.A., On the valuation skills of corporate bond mutual funds, Review of Finance 2024/28 (6), s. 2017–2049, https://doi.org/10.1093/rof/rfae028

Gąsior T., Szydłowski M., Praktyczne aspekty wyceny składników lokat funduszy inwestycyjnych po zmianach regulacji w zakresie ich rachunkowości, w: J. Nesterak, A. Wodecka-Hyjek (red.), Dylematy i metamorfozy współczesnego zarządzania, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Warszawa 2021.

Gemra K., Grzywacz J., Koszt finansowania przedsiębiorstw na rynku Catalyst w latach 2009–2013, w: J. Ostaszewski, E. Kosycarz (red.), Rozwój nauki o finansach. Stan obecny i kierunki jej ewolucji, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2014.

Goldstein M.A., Hotchkiss E.S., Providing liquidity in an illiquid market: Dealer behavior in US corporate bonds, Journal of Financial Economics 2020/135, s. 16–40, https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2019.05.014

Huang A.G., Wermers R.R., Xue J., Zhou X.A., Bond Valuation Dispersion and ETF Creation, 2024, https://ssrn.com/abstract=5046012; stan na 1.02.2024 r., http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.5046012

Jędrzejka D., Problemy rachunkowości instrumentów finansowych w czasie kryzysu, Ekonomiczne Problemy Usług 2009/43, s. 107–119.

Kidyba A. (red.), Dumkiewicz M., Kapijas M., Kmieć J., Młynkiewicz K., Nowak A., Sadkowski C., Wojciechowski R., Ustawa o funduszach inwestycyjnych. Komentarz, Tom 1: Art. 1–157, Warszawa 2018.

Kordela D., Nowe rynki giełdowe – analiza i ocena rozwoju, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 2015/73, s. 659–669.

Kozdra K., Rynek Catalyst w finansowaniu przedsiębiorstw, Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku, Nauki Ekonomiczne 2020/2, s. 235–246.

Kubiczek J., Corporate Bond Market in Poland – Prospects for Development, Journal of Risk and Financial Management 2020/13 (12), s. 1–13.

Laux Ch., Leuz Ch., Did Fair-Value Accounting Contribute to the Financial Crisis?, Journal of Economic Perspectives 2010/24 (1), s. 93–118, https://doi.org/10.2139/ssrn.1487905

Linsmeier Thomas J., Financial Reporting and Financial Crises: The Case for Measuring Financial Instruments at Fair Value in the Financial Statements, Accounting Horizons 2011/25 (2), s. 409–417, https://doi.org/10.2308/acch-10024

Martysz C.B., Królikowska A., Nieprawidłowości i nadużycia w zakresie wyceny funduszy inwestycyjnych, Rozdział 2, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2023.

Mazur A., Wartość godziwa – potencjał informacyjny, Difin, Warszawa 2011.

Miziołek T., Ewolucja przepisów prawnych dotyczących depozytariuszy na rynku funduszy inwestycyjnych w Polsce, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2022/84 (2), s. 27–42, https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.2.2

Nikolaos S., Giannopoulos V., IFRS 9 Financial Assets: Debt Instrument Classification and Management Under the New Accounting Standard – A Case Study of Greek Government Bonds in Banks’ Investment Portfolios, w: P. Alhonse, K. Bouaiss, P. Grandin, C. Zopounidis (red.), Essays on Financial Analytics, Springer 2023, s. 175–120, https://doi.org/10.1007/978-3-031-29050-3_10

Plantin G., Sapra H., Shin H.S., Marking-to-Market: Panacea or Pandora’s Box?, Journal of Accounting Research, 2008/46(2), s. 435–60, https://doi.org/10.1111/j.1475-679X.2008.00281.x

Wilczyński R., Rozwój Rynku Obligacji w Polsce, w: J. Duraj, A. Sajnóg (red.), Ekonomiczne i Pozaekonomiczne Czynniki Zarzadzania Wartością Przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.

UKNF, Raport dotyczący sytuacji finansowej towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2022 roku, Warszawa 2023.

https://gpwcatalyst.pl/statystyki; stan na 1.02.2024 r.

https://www.izfa.pl/raporty#aktywa-raport; stan na 1.02.2024 r.

Publikacja rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych, https://krwlegal.pl/aktualnosci/publikacja-rozporzadzeniazmieniajacego-rozporzadzenie-w-sprawie-szczegolnych-zasad-rachunkowosci-funduszyinwestycyjnych; stan na 1.02.2024 r.