Dystrybucjonizm jako droga wyjścia
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2024/133/1Słowa kluczowe:
Belloc, dystrybucjonizm, kapitalizm, socjalizm, komunizm.Abstrakt
Przedmiot badań: Dystrybucjonizm angielski, jako projekt ustroju ekonomicznego alternatywnego dla kapitalizmu i socjalizmu (komunizmu), jest obecnie przedmiotem rosnącego zainteresowania. Koncepcja ta pozostaje jednocześnie w stosunkowo niewielkim stopniu zbadana i opisana, co widoczne jest szczególnie w Polsce. Dostępność odnoszących się do tematu zarówno źródeł, jak i opracowań na rodzimym rynku wydawniczym jest nadal wielce ograniczona. Częściowym wypełnieniem występującej tutaj luki jest pierwsze polskie tłumaczenie opublikowanej w 1938 r. serii artykułów pod wspólnym tytułem Droga wyjścia (ang. The Way Out) autorstwa Hilarego Belloca, który, wraz z Gilbertem Keithem Chestertonem, uznawany jest za kluczową postać w zakresie opracowania dyskutowanej doktryny. Przedstawiony przekład autorstwa Andrzeja Ziółkowskiego stanowi okazję do wprowadzającej w temat refleksji.
Cel badawczy: Celem wprowadzenia jest po pierwsze nakreślenie kontekstu powstawania tłumaczonego dzieła: zarówno poprzez historyczne opisanie postaci Hilairego Belloca, współpracy tego autora z Gilbertem Keithem Chestertonem oraz dziejów całego angielskiego ruchu dystrybucjonistycznego, jak i wyłożenie podstawowych cech doktrynalnych samego dystrybucjonizmu. Drugim zamierzeniem jest zrekonstruowanie cech szczególnych Drogi wyjścia (na tle wszystkich dostępnych prac konstytuujących założenia koncepcji), a także próba określenia znaczenia tekstu nie tylko dla badanej doktryny, ale również dla rozwoju współczesnej myśli politycznej, prawnej i ustrojowej.
Metoda badawcza: W badaniach zastosowana została metoda historyczno-opisowa oraz komparatystyczna. W części historycznej odniesiono się do licznych opracowań w języku angielskim oraz polskim, a w segmencie doktrynalnym przede wszystkim do dzieł Belloca, (za wyjątkiem tłumaczenia Drogi wyjścia) analizowanych w postaci wydań oryginalnych w języku angielskim.
Wyniki: Wnioskiem końcowym analizy wprowadzającej jest interpretacja Drogi wyjścia jako dzieła nie tylko wielce istotnego dla doktryny dystrybucjonizmu, ale wręcz na wiele sposobów podsumowującego i koronującego wysiłki całego ruchu działającego na rzecz ukonstytuowania tego ustroju. Jednocześnie wyniki przeprowadzonych badań pozwalają wysunąć uzasadnione przypuszczenie, że przetłumaczony traktat może stanowić cenne źródło inspiracji dla współczesnego ustawodawcy – o ile ten postawi sobie za cel możliwie szeroką dystrybucję własności prywatnej i wolności ekonomicznej.
Liczba pobrań
Bibliografia
Barberis P., McHugh J., Tyldesley M., Encyclopedia of British and Irish Political Organizations: Parties, Groups and Movements of the Twentieth Century, Pinter, London and New York 2000.
Belloc H., Cautionary Tales for Children: Designed for the Admonition of Children between the ages of eight and fourteen years, The Eveleigh Nash Company, London b.d.w. [1907].
Belloc H., Economics for Helen, IHS Press, Norfolk, VA, 2004 [pierwsze wydanie 1924].
Belloc H., Europe and The Faith, The Paulist Press, New York 1920.
Belloc H., Neither Capitalism Nor Socialism, The American Mercury, July 1937/XLI/163, s. 309–316.
Belloc H., Sonnets and Verse, Duckworth & Co., London 1923.
Belloc H., The Alternative, Distributist Books, London b.d.w. [wydanie 1940, oprac. 1906–1910].
Belloc H., The Crisis of our Civilization, Cassel and Company LTD., London 1937.
Belloc H., The Path to Rome, Green and Co., George Allen, New York and London 1902.
Belloc H., The Restoration of Property, Sheed & Ward, New York 1936.
Belloc H., The Servile State, T.N. Foulis, London & Edinburgh 1912.
Belloc H., The Way Out, Catholic Authors Press, Hartford, Connecticut 2006 [pierwotne wydanie jako cykl artykułów w Social Justice luty–sierpień 1938].
Borowy W., Gilbert Keith Chesterton, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1929.
Cahill P., The English First Editions of Hilaire Belloc, published by the compiler, London 1953.
Canovan M., G.K. Chesterton: Radical Populist, Harcourt Brace Jovanovich, New York and London 1977.
Chesterton G.K., Autobiography, Hutchinson and Co., London 1936.
Chesterton G.K., Heretics, John Lane: The Bodley Head, London & New York 1905.
Chesterton G.K., Introduction, w: GKʼs: A Miscellany of the First 500 Issues of G.K.ʼs Weekly, compiled by E.J.M., Rich & Cowan Ltd., London 1934, s. 11–18.
Chesterton G.K., Orthodoxy, The Bodley Head, London 1908.
Chesterton G.K., The Everlasting Man, Dodd, Mead & Company, New York 1925.
Chesterton G.K., The Outline of Sanity, Dodd, Mead & Company, New York 1927 [1926].
Chesterton G.K., Whatʼs Wrong with the World, Cassell and Company Limited, London, New York, Toronto & Melbourne 1910.
Clipper L.J., G.K. Chesterton, Twayne Publishers, New York 1974.
Dale A.S., The Outline of Sanity: A Biography of G. K. Chesterton, William B. Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, Michigan 1982.
G.K. Chesterton Gives the Reasons for his Conversion [artykuł w prasie], The Catholic Transcript, 2 September 1926/XXIX/12, s. 10.
Główny Urząd Statystyczny (Departament Badań Społecznych), Zasięg ubóstwa ekonomicznego w Polsce w 2023 r. (na podstawie wyników Badania budżetów gospodarstw domowych), GUS, b.m.w. 2024.
Golonka W., G.K. Chesterton, Polska i polityka, Andegavenum, b.m.w. 2021.
Hayek F.A., The Road to Serfdom, George Routledge & Sons Ltd., London 1944.
Hollis C., The Mind of Chesterton, Hollis & Carter, London 1970.
Jebb E., Jebb R., Belloc, the Man, The Newman Press, Westminster (Maryland), 1957 [1956].
Lynd R., Mr. G.K. Chesterton and Mr. Hilaire Belloc, w: R. Lynd, Old and New Masters, T. Fisher Unwin Ltd., London 1919, s. 25–41.
Markel M.H., Hilaire Belloc, Twayne Publishers, Boston 1982.
Morton J.B., Hilaire Belloc: A memoir, Hollis & Carter, London 1955.
Nisbet R., Introduction, w: H. Belloc, The Servile State, Liberty Fund, Indianapolis 1977 [1912], s. 13–26.
Rydzewska J., Chesterton. Dzieło i Myśl, Wydawnictwo Antyk Marcin Dybowski, Komorów b.d.w.
Shaw G.B., Belloc and Chesterton, The New Age, 15 February 1908/701 [Vol. II, No. 16], s. 309–311.
Speaight R., The Life of Hilaire Belloc, Farrar, Straus & Cudahy, New York 1957.
Sullivan J., G K. Chesterton: A Bibliography, Barnes & Noble Inc., New York 1958.
Ward M., Gilbert Keith Chesterton, Sheed & Ward, London 1944.
Ward M., Return to Chesterton, Sheed and Ward, New York 1952.
Wilson A.N., Hilaire Belloc, Atheneum, New York 1984.
Woroniecki J. OP, Katolicka Etyka Wychowawcza. Tom III, Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej & Wydawnictwo KUL, Lublin 2013 [pierwsze pełne wydanie 1946].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Studia Prawno-Ekonomiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
