THE IMAGE OF THE OLD CITY IN THE MEMORIES OF THE SPISZ INHABITANTS

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/RKJ/2024/72/3

Keywords:

corpus analysis, collocations, dialectal lexis, folk culture, town

Abstract

The article attempts to interpret the image of the old town recorded in the statements of the Spisz in­habitants. It is based on the electronic corpus of speech of the this region inhabitants (Korpus Spiski). The collocations of lexemes from the thematic field TOWN were observed.

Rather than from the perspective not of the resident, the town is depicted from that of an external ob­server. It is a representative of the characteristic socio‑cultural category permanently associated with rural space. This determines the way of seeing the city and its valorization from a different angle. In the traditional image, the town appears to be a commercial space with an iconic fair, and as a work space for rural residents. The study of collocations allows the researchers to isolate expressions, such as być na jarmarku, stać na targowicy, robić w Kombinacie, jechać kombinatem, as well as the terms Miasto, Kombinat, which have the status of proper names in the speech of the villages inhabitants.

References

Anusiewicz Janusz, 1994, Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

Anusiewicz Janusz, Dąbrowska Maria, Fleischer Michael, 2000, Językowy obraz świata i kultura. Projekt koncepcji badawczej, „Język a Kultura”, nr 13, s. 11–44.

Bartmiński Jerzy, 2004, Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: J. Bartmiński, red., Językowy obraz świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, Lublin, s. 103–120.

Bartmiński Jerzy, Tokarski Ryszard, 1986, Językowy obraz świata a spójność tekstu, w: T. Dobrzyńska, red., Teoria tekstu. Zbiór studiów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 65–81.

Biały Zbigniew, red., 1987, Polski Spisz. Historyczne uwarunkowania kultury ludowej tego regionu i sposoby jej badania po II wojnie światowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, z. 22, „Studia Spiskie” nr 1.

Czepczyński Mariusz, 2004, Przestrzeń społeczna Gdańska dwudziestego wieku, w: D. Jędrzejczyk, red., Humanistyczne oblicza miasta, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 213–246.

Duda Beata, 2011, Tekstowe wizualizacje miasta – obrazowanie i waloryzacja, „Tekst i Dyskurs – Text und Dyskurs”, nr 4, s. 117–132.

Grochola‑Szczepanek Helena, 2021, Od nagrania do korpusu, czyli o metodzie archiwizowania języka mówionego mieszkańców wsi z wykorzystaniem narzędzi lingwistyki cyfrowej, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, t. XVI, s. 54–67.

Grochola‑Szczepanek Helena, Woźniak Michał, 2018, Transkrypcja języka mieszkańców wsi w aplikacji ELAN w Korpusie Spiskim, w: R. Przybylska, M. Rak, A. Kwaśnicka Janowicz, red., Historia języka, dialektologia i onomastyka w nowych kontekstach interpretacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 267–278.

Grochola‑Szczepanek Helena, Górski Rafał L., Waldenfels Ruprecht von, Woźniak Michał, 2019, Korpus języka mówionego mieszkańców Spisza, „LingVaria”, vol. LV/1, s. 165–180.

Gruchmanowa Monika, Witaszek‑Samborska Małgorzata, 1986, Mowa mieszkańców Poznania, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.

Gruchmanowa Monika, Walczak Bogdan, red., 1997, Słownik gwary miejskiej Poznania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Poznań.

Janicka‑Krzywda Urszula, red., 2012, Kultura ludowa Górali Spiskich, Oficyna Wydawnicza Wierchy, Kraków.

Majer Andrzej, 2010, Socjologia i przestrzeń miejska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Miasto Nowy Targ 1346–2016, b.r., https://www.nowytarg.pl (dostęp: 3.05.2024).

Pelcowa Halina, 2007, Swój/obcy w świadomości mieszkańców lubelskich wsi, „Etnolingwistyka”, nr 19, s. 75–87.

Pietrzak Magdalena, 2020, Ze starego do nowego świata. Obraz miasta w Listach z podróży do Ameryki Henryka Sienkiewicza, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 27(47), nr 2, s. 129–149.

Różańska Grażyna, 2002, Obraz miasta w „Ziemi obiecanej” Władysława Stanisława Reymonta, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska”, nr 1, s. 141–147.

Rybicka Elżbieta, 2003, Modernizowanie miasta: zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej, Wydawnictwo Universitas, Kraków.

Szlachta Agnieszka, 2013, Językowa kreacja miasta w „Bambino” Ingi Iwasiów, „Studia Językoznawcze”, nr 12, s. 221–236.

Szot‑Radziszewska Elżbieta, 2013, Obraz wsi w wyobrażeniach mieszkańców. Miejsca i ludzie, Politechnika Świętokrzyska, Kielce.

Święcicka Małgorzata, 2019, Miasto i jego mieszkańcy. Język – obraz – stereotyp, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.

Święcicka Małgorzata, red., 2006–2016, Miasto – przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie, t. 1–5, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.

Święcicka Małgorzata, Peplińska Monika, red., 2019–2024, Miasto – przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie, t. 6–9, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.

Zeidler‑Janiszewska Anna, red., 1997, Pisanie miasta. Czytanie miasta, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.

Published

2024-12-23

How to Cite

Grochola‑Szczepanek , H. (2024). THE IMAGE OF THE OLD CITY IN THE MEMORIES OF THE SPISZ INHABITANTS . Rozprawy Komisji Językowej, 72, 45–62. https://doi.org/10.26485/RKJ/2024/72/3