Kilka uwag o celach Dyrektywy UE o cenach transferowych

Abstrakt

Przedmiot badań: W roku 2023 przedstawiono projekt Dyrektywy unijnej dotyczącej cen trans­ferowych. Wybór tej tematyki jako przedmiotu regulacji unijnych nie jest oczywisty. Ceny transferowe związane są z podatkami bezpośrednimi, a te nie podlegają harmonizacji. Ponieważ rozwiązania stosowane w państwach UE oparto na wytycznych OECD, obowiązujące normy są zasadniczo jednolite, co prowadzi do przekonania, że nie ma pilnej potrzeby ich dalszej unifikacji. W oficjal­nym uzasadnieniu dokument wyjaśnia powody podjęcia próby harmonizacji reguł ustalania cen między podmiotami powiązanymi koniecznością zwalczania nadużyć podatkowych oraz chęcią stworzenia rozwiązań ułatwiających firmom działalność we wszystkich krajach unijnych. Wydaje się jednak, że UE, wybierając właśnie ceny transferowe jako przedmiot kolejnego etapu harmo­nizacji, ma jeszcze inne cele. Co więcej, wprowadzenie Dyrektywy może mieć istotny wpływ na procesy tworzenia globalnych standardów w zakresie cen transferowych, a także innych general­nych reguł światowego ładu podatkowego.

Cel badawczy: Artykuł analizuje, jakie dodatkowe cele, poza wymienionymi w oficjalnym uza­sadnieniu, Unia może osiągnąć dzięki harmonizacji regulacji cen transferowych. Ponadto autor bada, jak takie działania mogą wpłynąć na pozycję UE (i OECD jako dotychczasowego lidera) w zakresie tworzenia standardów w tej dziedzinie oraz przyszłość kształtowania się światowego ładu podatkowego.

Metoda badawcza: W badaniach zastosowano metodę teoretyczno-prawną służącą do analizy poglądów doktryny i zbadania głównych nurtów polemicznych oraz pomocniczo metody dogma­tyczno-prawną oraz logiczno-językową.

Wyniki: Badania wykazały, że przyjęcie Dyrektywy może mieć istotny wpływ na proces dalszej harmonizacji podatków bezpośrednich w UE. Co więcej, Unia uzyska szansę, by silniej oddzia­ływać na globalny kształt rozwiązań w tym zakresie, osłabiając monopolistyczną pozycję OECD jako twórcy standardów cen transferowych.