3 історії діалектного слова дрозки ‘скалки’

Abstrakt

W artykule przeanalizowano osobliwą genezę wtórnej formy дрозки ‘druzgi’ oraz naświetlono spe­cyfikę funkcjonowania wariantywnych form tego rzeczownika w języku ukraińskim od końca XIX do końca XX wieku.

Analizowane słowo jest wariantem fonetycznym mającego charakter literacki rzeczownika друзки, który jest kalką polskiego wyrazu używanego w konstrukcji rozbić w druzgi. Adaptacja polskiego zwrotu w gwarach zachodnioukraińskich doprowadziła do pojawienia się rzeczownika дрізки, będącego wariantem rzeczownika друзки. Gwary wschodnioukraińskie przeważnie zacho­wują formę друзки, która w XVII wieku w wyniku wyrównań została zmieniona na дрозки. Zmiana dokonała się na Połtawszczyźnie, skąd nowa forma fonetyczna, jako składnik konstrukcji побити на дрозки, dotarła na sąsiednie tereny. Teksty pisane sporadycznie odnotowują analizowaną nazwę jeszcze przed początkiem lat trzydziestych XX wieku, ale później rzeczownik дрозки wychodzi w języku ukraińskim z użycia.