HERMITS AND SYMPOSIASTS. RYSZARD PRZYBYLSKI AND TADEUSZ RÓŻEWICZ – LETTERS, POEMS, AND CONVERSATIONS

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/PP/2022/77/5

Keywords:

Symposium; paideia; literary criticism; poetry; epistolography; hermitage

Abstract

The article examines the relationship between Tadeusz Różewicz and Ryszard Przybylski, a friend of the poet and an accomplished critic of his works. It analyzes descriptions of their conversations and feasts, as depicted in Tadeusz Różewicz’s poem tempus fugit as well as in the correspondence that was exchanged over the years by these two masters – masters who saw each other as symposiasts as well as old sage hermits who can save the spiritual and cultural heritage of our civilization.

Author Biography

Joanna Hobot-Marciniak, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Poland

Joanna Hobot-Marcinek – dr hab. prof. UJ, kierownik Ośrodka Multimodalnych Badań Edukacyjnych i Kulturowych Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Metodyk, literaturoznawca, teatrolog. Autorka książek Gra z cenzurą w poezji Nowej Fali. 1968–1976 (2000) oraz Stara Baba i Goethe. Doświadczenie i transgresja starości. Tadeusz Różewicz, Czesław Miłosz, Jarosław Iwaszkiewicz (2012). Współautorka (wraz z Sebastianem Borowiczem i Renatą Przybylską) książek Stara Rebeliantka. Studia nad semantyką obrazu (2010) oraz Anty-Beatrycze: studia nad kulturową historią obrazu pijanej i szalonej staruchy (2016). Jej zainteresowania naukowe obejmują zagadnienia takie, jak: interdyscyplinarny wymiar edukacji polonistycznej, literatura polska wobec cenzury, polska literatura współczesna, kulturowe obrazy starości, recepcja toposów antycznych w kulturze współczesnej, stereotypy w kulturze i edukacji.

References

Atenajos. 2010. Uczta mędrców. Przeł. Krystyna Bartol, Jerzy Danielewicz. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Bartol Krystyna. 2000. Paideia poetów. W: Misteria, inicjacje. Materiały z lat 1999– 2000. Red. Dariusz Kosiński. Kraków: Biuro „Kraków 2000”. S. 51–60.

Brążkiewicz Bartłomiej. 2011. Choroba psychiczna w literaturze i kulturze rosyjskiej. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Cieślik Ireneusz. 2000. Wszystkiemu winien starzec Zosima? „Więź”, nr 3 [online]. Protokół dostępu: http://labo-old.wiez.pl/teksty.php?wszystkiemu_winien_starzec_zosima [02.12.2021].

Czerni Krystyna. 2021. Tadeusz Różewicz w drodze do Emaus. „Teologia Polityczna” [online]. 4.10.2021. Protokół dostępu: https://teologiapolityczna.pl/krystyna-czernitadeusz-rozewicz-w-drodze-do-emaus-1 [4.12.2021].

Danielewicz Jerzy. 2000. Biesiadne inicjacje. Rozważania o greckim sympozjonie. W: Misteria, inicjacje. Materiały z lat 1999–2000. Red. Dariusz Kosiński. Kraków: Biuro „Kraków 2000”. S. 23–34.

Dostojewski Fiodor. 1979. Listy. Przeł. Zbigniew Podgórzec, Ryszard Przybylski. Warszawa Państwowy Instytut Wydawniczy.

Eliot Thomas Stearns. 2021. Podróż zimowa. „Teologia Polityczna” [online], 6.01.

Protokół dostępu: https://teologiapolityczna.pl/podroz-trzech-kroli--wiersz-t.s.-eliota-wprzekladzie-antoniego-libery [20.10.2021].

Gadamer Hans-Georg. 2012. Platon jako portrecista. Przeł. Andrzej Serafin. W: Platon. Uczta. Przeł. Andrzej Serafin. Wstęp Piotr Nowak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!S. 65–301.

Hobot-Marcinek Joanna. 2012. Stara Baba i Goethe. Doświadczenie i transgresja starości. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Hobot-Marcinek Joanna. 2015. „Starcem w kolebce, kto łeb urwał hydrze młodości” Królestwo młodości – pomiędzy konstrukcją a dekonstrukcją stereotypu w literaturze i tekstach ikonicznych. W: Ikoniczne i literackie teksty w przestrzeni nowoczesnej dydaktyki. Red. Anna Pilch, Marta Rusek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. S. 85–95.

Hobot-Marcinek Joanna. 2016. Święte wariatki i klikusze. W: Sebastian Borowicz, Joanna Hobot-Marcinek, Renata Przybylska. Anty-Beatrycze. Studia nad kulturową historią szalonej i pijanej staruchy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. S. 462–468.

Hobot-Marcinek Joanna. 2022. Sympozjony i Misteria. Tadeusza Różewicza rozmowy o sztuce. W: Międzyliteratura jako przestrzeń dialogu. Studia dedykowane pamięci Profesor Anny Pilch. Red. Anna Włodarczyk, Sebastian Borowicz, Karolina Wawer. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. S. 109–135.

Kant Immanuel. 1995. Co to jest Oświecenie?. W: Przypuszczalny początek ludzkiej historii i inne pisma historiozoficzne. Red. Jarosław Rolewski. Przeł. Mirosław Żelazny i in. Toruń: Wydawnictwo Corner. S. 45–55.

Ksenofont. 1967. Pisma sokratyczne. Obrona Sokratesa, Wspomnienie o Sokratesie, Uczta. Przeł. i wstęp Leon Joachimowicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Biblioteka Klasyków Filozofii.

Kuźmicz Karol. 2015. Główne założenia filozofii politycznej Immanuela Kanta [online]. Protokół dostępu: https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/66123/06_Karol_Kuzmicz.pdf [30.11.2021].

Liryka starożytnej Grecji. 1996. T. 1. Oprac. i przeł. Jerzy Danielewicz i in. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Łoch Eugenia. 1978. Pierwiastki mityczne w opowiadaniach Jarosława Iwaszkiewicza. Rzeszów: Towarzystwo Naukowe.

Majchrowski Zbigniew. 2018. Wypisy, czyli to, co zostało z nienapisanego artykułu o Różewiczu. „Interpretacje: festiwal tradycji literackich”, nr 1. Red. Marcin Hamkało. S. 65–74.

Marchewka Anna. 2010. Humor w Cyropedii Ksenofonta. „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae”, R. XX, nr 2. S. 27–38.

Mizerkiewicz Tomasz. 2007. Trzy koncepcje komizmu w poezji Tadeusza Różewicza. W: Przekraczanie granic. O twórczości Tadeusza Różewicza. Red. Wojciech Browarny, Joanna Orska, Adam Poprawa. Kraków: Universitas. S. 126–140.

Przybylski Ryszard. 1998. Baśń zimowa. Esej o starości. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Przybylski Ryszard, Różewicz Tadeusz. 2019. Listy i rozmowy 1965–2014. Red. Krystyna Czerni. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Rabelais François. 2003. Gargantua i Pantagruel. Przeł. Tadeusz Boy-Żeleński. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.

Romaniuk Radosław. 2001. Filozofia ósmego dnia. Eschatologiczne chrześcijaństwo. Mikołaja Bierdiajewa. W: Wokół Leontjewa i Bierdiajewa. Red. Janusz Dobieszewski. Seria: Almanach Myśli Rosyjskiej. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. S. 106–117.

Romaniuk Radosław. 2003. Chrystus w poezji Różewicza. „Znak”, nr 3. S. 81–97.

Różewicz Tadeusz. 2006a. credo (fragmenty). W: Tadeusz Różewicz. Utwory zebrane. T. 10: Poezja. T. 4. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. S. 344–349.

Różewicz Tadeusz. 2006b. szara strefa (appendix). W: Tadeusz Różewicz. Utwory zebrane. T. 10: Poezja. T. 4. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. S. 192–193.

Różewicz Tadeusz. 2006c. tempus fugit (opowieść). W: Tadeusz Różewicz. Utwory zebrane. T. 10: Poezja. T. 4. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. S. 271–282.

Różewicz Tadeusz. 2006d. Widziałem Go. W: Tadeusz Różewicz. Utwory zebrane. T. 10: Poezja. T. 4. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. S. 31–33.

Sieradzan Jacek. 2007. Szaleństwo w religiach świata. Kraków: Wydawnictwo Wanda.

Skrendo Andrzej. 2005. Starzy poeci i nowa rzeczywistość – Miłosz i nie tylko. W: Andrzej Skrendo. Poezja modernizmu. Interpretacje. Kraków: Universitas. S. 217–229.

Sławek Tadeusz. 2008. Traktat starego człowieka. Próba polityki starości. W: Egzystencjalne doświadczenie starości w literaturze. Red. Adrian Gleń, Irena Jokiel, Marek Szladowski. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. S. 15–31.

Szczot Monika. 2018. Mędrzec i błazen w przestrzeni literackiego sympozjonu (na wybranych przykładach literatury antycznej. W: Wzory kultury antycznej. Reguły zachowania starożytnych Greków i Rzymian. Red. Julia Doroszewska, Marek Job, Tomasz Sapota. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. S. 59–68.

Wallis Mieczysław. 1975. Zagadnienie stylu późnego. W: Mieczysław Wallis. Późna twórczość wielkich artystów. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. S. 177–191.

Wbrew sobie. Rozmowy z Tadeuszem Różewiczem. 2011. Oprac. Jan Stolarczyk. Wrocław: Biuro Literackie.

Węcowski Marek. 2011. Sympozjon, czyli wino jako źródło kultury [online]. Protokół dostępu: https://academia.edu/1072554/Sympozjon_czyli_wino_jako_źródło_kultury [12.02.2021].

Downloads

Published

2022-09-08

How to Cite

Hobot-Marciniak, J. (2022). HERMITS AND SYMPOSIASTS. RYSZARD PRZYBYLSKI AND TADEUSZ RÓŻEWICZ – LETTERS, POEMS, AND CONVERSATIONS. Prace Polonistyczne, 77, 97–113. https://doi.org/10.26485/PP/2022/77/5

Issue

Section

ARTICLES